Взрослые игры вокруг детского сада<

Вечерний Минск, 6 февраля 1997

В телефонной трубке — взволнованный голос... Мужчина не назвал свою фамилию, представился просто родителем ребенка, посещающего круглосуточный детский сад N 33. Говорил от лица всех родителей. Чем же он был взволнован? Дело в том, что сад собираются закрыть: кому-то приглянулись его два корпуса, расположенные в лесном массиве Степянка, на территории зоны госдач (это — окраина Минска). Звонивший в редакцию сообщил, что родители намерены пикетировать резиденцию Президента.
И пикетирование действительно состоялось — его даже показали на разных каналах телевидения. По-разному истолковали ситуацию тележурналисты. Нам же хотелось получить сведения из первоисточника.
Заведующая детским садом сообщила, что находится он в ведении МВД. Посещают его 130 ребятишек от 3 до 7 лет. 75 из них — дети сотрудников МВД, работающих по скользящему графику, остальные — дети пожарных и военнослужащих.
В министерстве этом от комментариев по поводу возникшей ситуации отказались, сославшись на комиссию, которая еще не окончила разбирательство.
В Минском городском управлении образования с готовностью пролили свет лишь на состояние детсада N 33. Два его здания — в прекрасной форме. В 1994 году был сделан капремонт одного, а годом позже — и другого корпуса. Что касается расходов на содержание детей, то они в пределах положенных норм для дошкольных учреждений с круглосуточным пребыванием. Так что сад этот никак не выходит из разряда обычных.
— Объективно он сегодня нужен, — закончил свой рассказ сотрудник управления образования, пожелавший остаться инкогнито.
Более подробную информацию о судьбе детского сада N 33 сотрудники МВД обещали дать по официальным каналам через несколько дней. Наберемся терпения?..

Валерия Шпота

Дом з прывiдамi

Народная Воля 22 июня 2005

Былая дача Цанавы будзе выстаўлена на аўкцыён

Некалi гэта быў прыгожы будынак стылю даваеннага класiцызму. Бела-бiрузовы колер мякка злiваўся з лясным асяроддзем... Дача Лаўрэнцiя Цанавы мае змрочную гiсторыю i даволi прывiдную будучыню.

Дача Цанавы

Цанава Лаўрэнцiй Фамiч (сапраўдная фамiлiя — Джанджгава; змянiў у 1938 годзе). Тады ж стаў наркомам унутраных спраў Беларусi, пасля (у 1941-м) наркомам дзяржаўнай бяспекi i кiраўнiком тайнай палiцыi.
Кожнаму кiраўнiку па дачы — гэта святое. Такая рэзiдэнцыя Цанавы, мястэчка спецабслугоўвання, была ў Сцяпянкаўскiм лесе (дарэчы, назва “Сцяпянка” пайшла ад Лаўрэнцiя Фамiча, якi вымаўляў “Сляпянка” на свой манер). Гэтая дача-рэзiдэнцыя была пабудавана ў 1930-х гадах. Аб ёй згадвалi Якуб Колас i Мiхаiл Мiцкевiч (яго сын) у сваiх успамiнах аб першых днях вайны. Калi 24 чэрвеня ўпершыню бамбiлi Мiнск, Колас са сваёй сям'ёй выехаў за горад i спынiўся ля дачы Цанавы.
Вайна прайшла, а дача засталася, нават за тым жа гаспадаром. Цанава стаў цi не самым уплывовым чалавекам у рэспублiцы, нават мянушка ў яго была “Лаўрэнцiй другi” (пасля Берыi. — Аўт.).
Некалi сярод старых бабулек, карэнных жыхароў тых мясцiн, хадзiлi чуткi, што ў лесе ёсць невядомыя могiлкi маладых жанчын, якiх спачатку прывозiлi на дачу... Чуткi бяздоказныя, бо ў лесе нiхто не капаў, але пацверджаныя Разалiнай Дружбiнай, жонкай ардзiнарца мiнiстра дзяржаўнай бяспекi Беларусi. У адным з iнтэрв'ю яна пераказала словы яго пакаёўкi Валянцiны аб тым, што ў Лаўрэнцiя Фамiча часта былi новыя каханкi, якiх прывозiлi па першым загадзе. Непаслухмяныя дамы пасля знiкалi...

Аб прывiдах

Не, нiхто i нiколi не бачыў на гэтай дачы прывiдаў, але некаторыя з тых, хто туды трапiў, сапраўды знiкалi. Тое ж здарылася i з Саламонам Мiхоэлсам. Ён быў вядомым культурным дзеячам: рэжысёр, акцёр, лаўрэат Сталiнскай прэмii... Але ён не абмiнуў палiтыкi... Ён быў самым папулярным яўрэем Беларусi. Дзякуючы яму пачалася дапамога з боку амерыканцаў. У 1942 годзе быў першым старшынёй Яўрэйскага антыфашысцкага камiтэта. Адначасова з'яўляўся супрацоўнiкам органаў дзяржбяспекi, пасля вайны збiраў для кiраўнiцтва iнфармацыю аб сiтуацыi ў Iзраiлi. Толькi звесткi былi памылковымi, кiраўнiцтва камiтэта рэпрэсавалi, а Мiхоэлс i Голубеў-Патапаў (тэатральны крытык) былi завезены на дачу Цанавы i забiты. Па афiцыйнай версii, смерць наступiла ў вынiку няшчаснага выпадку — наезду грузавiка на вулiцы Ульянаўскай, каля стадыёна “Дынама”.
У 1952 годзе Лаўрэнцiя Цанаву абвiнавацiлi ў “сур'ёзных памылках”, звольнiлi на пенсiю. Але ж пасля смерцi Сталiна былы апякун Цанавы, “Лаўрэнцiй першы” (Берыя), надрукаваў матэрыялы аб забойстве Мiхоэлса, i ў 1953 годзе Лаўрэнцiя Цанаву арыштавалi. У той жа час ён не пакiдаў надзеi выйсцi на волю i нават разлiчваў адкупiцца ад новага кiраўнiцтва. Вядома, што на пачатку 1955 года ён адаслаў Варашылаву пакет з заявай, у якой прапанаваў у абмен на волю паказаць радовiшча нафты i каменнага вугалю недзе побач з мясцiнамi свайго дзяцiнства. Але рашэння па сваёй справе ён не дачакаўся — напрыканцы 1955 года памёр у шпiталi Бутырскай турмы.

Другое жыццё дачы

Страцiўшы свайго гаспадара, дача пацiху перайшла пад кiраўнiцтва МУС. Самi мiнiстэрскiя дачы, у тым лiку i прадстаўнiкоў дзяржбяспекi, былi пабудаваны побач у лесе, блiжэй да чыгуначнай станцыi “Сцяпянка”. А ў будынку дачы Цанавы зрабiлi дзiцячы садок мiнiстэрства. У ста метрах ад яго — раённы садок № 33 (у барачным будынку).
Садок на дачы быў вышэйшага ўзроўню: кругласутачны, з добраўпарадкаванай тэрыторыяй, прафесiйнымi працаўнiкамi. З самага пачатку ў iм было чатыры групы, пазней колькасць груп зменшылi да трох — не хапала дзяцей. Выхавальнiца са стажам, зараз пенсiянерка, Анна Бранiславаўна працавала ў садку з 1962 года. Падчас нашай размовы яна не без гонару ўспамiнала аб гэтым часе. I шкадавала аб апошнiх гадах дзiцячага садка, калi групы спачатку зменшылi i зрабiлi толькi тры, а потым (год сем таму) перавялi ўсiх ў новы садок МУС па вулiцы Заслаўскай.
Дачу Цанавы вырашана было рэканструяваць, адрамантаваць. Па словах сведак, выхавальнiц дзiцячага садка № 33, што знаходзiцца за сто метраў ад “дачы”, нiбыта нейкiя работы пачыналiся, але хутка скончылiся. Цяпер зрэдку выхавальнiцы водзяць свае групы гуляць у бок “чорнай дачы”.

Руiны на аўкцыён

Сёння будынак цанаўскай рэзiдэнцыi ў гаротным стане. Раней забiтыя вокны i дзверы зараз часткова вынесены. У пакоях стары хлам, падраныя шпалеры, бутэлькi... Сапраўдны часовы прытулак п'янiц. Але нягледзячы на такую ўбогасць сам будынак можа вытрымаць яшчэ не адно стагоддзе (калi б быў добры гаспадар).
Ва ўсiм гэтым закiнутым пейзажы вылучаецца толькi дзiцячы садок № 33. Будынак выразны, аднапавярховы, барачнага тыпу, без вады! Па сваiх функцыях, магчыма, быў домам абслугi наведвальнiкаў “дачы”. У другiм жыццi стаў выхаваўчай установай. Толькi парадокс сiтуацыi ў тым, што дабротны, мураваны будынак закiнуты, а ў “бараку” — дзiцячы садок. Ён падтрымлiваецца ў добрым стане, наколькi гэта магчыма за тыя грошы, што выдае раён.
Дарэчы, за абодва садкi (былы садок МУС i сённяшнi раённы) адказвае аддзел адукацыi Партызанскага раёна. Там нам пракаментавалi парадаксальную сiтуацыю з дзiцячымi садкамi. Зараз чакаецца завяршэнне будаўнiцтва новага будынка па вулiцы Геалагiчнай, куды будзе пераведзены дзiцячы садок № 33. Будынак жа гэтага садка разам з садам-"дачай" будзе прададзены. Гэтае месца ўжо ўнесена ў аўкцыённы спiс i чакае свайго новага гаспадара.
Цiкава, хто ж будзе гэты “новы беларус”, якi набудзе “дом з прывiдамi”.

Дар'я Сацукевiч